شفق کلوانق, جلیل, زهتاب سلماسی, سعید, جوانشیر, عزیز, مقدم, محمد, دباغ محمدی نسب, عادل. (1392). اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و تداخل علفهایهرز بر روی درصد روغن و پروتئین سویا. پژوهشنامه گیاهان دانه روغنی ایران, 2(1), 45-60.
جلیل شفق کلوانق; سعید زهتاب سلماسی; عزیز جوانشیر; محمد مقدم; عادل دباغ محمدی نسب. "اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و تداخل علفهایهرز بر روی درصد روغن و پروتئین سویا". پژوهشنامه گیاهان دانه روغنی ایران, 2, 1, 1392, 45-60.
شفق کلوانق, جلیل, زهتاب سلماسی, سعید, جوانشیر, عزیز, مقدم, محمد, دباغ محمدی نسب, عادل. (1392). 'اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و تداخل علفهایهرز بر روی درصد روغن و پروتئین سویا', پژوهشنامه گیاهان دانه روغنی ایران, 2(1), pp. 45-60.
شفق کلوانق, جلیل, زهتاب سلماسی, سعید, جوانشیر, عزیز, مقدم, محمد, دباغ محمدی نسب, عادل. اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و تداخل علفهایهرز بر روی درصد روغن و پروتئین سویا. پژوهشنامه گیاهان دانه روغنی ایران, 1392; 2(1): 45-60.
اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و تداخل علفهایهرز بر روی درصد روغن و پروتئین سویا
5استاد به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز.
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر اکولوژیکی مقادیر مختلف نیتروژن و دوره بحرانی تداخل علفهای هرز طبیعی مزرعه بر درصد روغن و پروتئین سویا، آزمایشی دو ساله در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، اجرا شد. طرح مورد استفاده، اسپلیت پلات بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. چهار سطح نیتروژن صفر، 20، 40 و 60 کیلوگرم در هکتار در کرتهای اصلی و 10 دوره تداخل علفهای هرز در دو سری در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در سری اول کرتها از ابتدای فصل رشد برای مراحل رشدی Ve (ظهور لپهها)، V1 (اولین برگ سه برگچهای)، V4 (چهارمین برگ سه برگچهای)، R1 (شروع گلدهی) و R3 (شروع نیام‌دهی) به‌وسیله وجین دستی عاری از علفهرز شدند. در سری دوم کرتها برای مراحل ذکر شده از ابتدای فصل تا مرحله مورد‌نظر آلوده به علفهرز بودند و پس از سپری شدن مرحله مربوطه، وجین تا آخر فصل رشد اعمال شد. در سال اول آزمایش، درصد روغن و پروتئین تحت تاثیر معنیدار سطوح مختلف نیتروژن و دورههای مختلف تداخل علفهایهرز قرار گرفتند. با این حال، در سال دوم و در تجزیه مرکب برای دو سال آزمایش، درصد روغن و پروتئین تحت تاثیر معنیدار سطوح مختلف نیتروژن و دورههای مختلف تداخل علفهایهرز قرار نگرفتند. در حالت کلی با افزایش دوره آلودگی به علفهایهرز از میزان پروتئین کاسته شد. کم‌ترین میزان روغن با 47/25 درصد و بیش‌ترین میزان پروتئین با 66/33 درصد، در دوره تداخل عاری از علفهرز تا مرحله شروع گلدهی سویا مشاهده گردید. در نقطه مقابل آن، دوره تداخل آلوده به علفهرز تا مرحله شروع گلدهی، با 13/26 درصد بیش‌ترین درصد روغن را به خود اختصاص داد. همچنین، تیمار شاهد آلوده به علفهرز در کل دوره رشد، پروتئین را به میزان 71/5 درصد در مقایسه با تیمار شاهد عاری از علفهرز در کل دوره رشد کاهش داد. افزایش سطوح نیتروژن تحمل سویا را به حضور علفهایهرز افزایش داد. همچنین، با افزایش سطوح نیتروژن، طول دوره رشد رویشی (قبل از گلدهی) کاهش، اما طول دوره رشد زایشی و عملکرد افزایش یافت. به‌طور کلی میتوان اظهار داشت که کاهش مصرف نیتروژن ممکن است نیاز به مدیریت فشرده علفهایهرز را به‌دنبال داشته باشد. بنابراین کاهش مصرف نیتروژن، قبل از کاشت سویا نیازمند کنترل سریع علفهایهرز به‌صورت طولانی مدت میباشد.
Ecological effects of different nitrogen rates and weed interference on oil and protein percentage of soybean
نویسندگان [English]
J Shafagh kolvanagh1؛ S Zehtab salmasi2؛ A Javanshir3؛ M Moghaddam4؛ A Dabbagh mohammadi nasab5
چکیده [English]
Ecological effects of different nitrogen rates and weed interference on oil and protein percentage of soybean was studied in a two-year experiment at the Agricultural Research Station of Tabriz University, Iran. In each year, experiment was carried out as split-plot based on a randomized complete block design with three replications. Four nitrogen levels (0, 20, 40 and 60kgN/ha) were the main plots and 10 weed interference periods (two sets) were the subplots. In the first set, the plots were kept weed-free initially until VE (emergence of cotyledons), V1 (1st trifoliate), V4 (4th trifoliate), R1 (beginning bloom) and R3 (beginning pod) growth stages (GS) by hand. In the second set, plots were left weed infested initially for the corresponding periods and subsequently kept weed free. Results of analysis of variance showed that in the first year, protein and oil percent were significantly affected by different levels of nitrogen and period of weed interference. However, in the second year of testing and combined analysis of the two years, protein and oil percentage were not affected significantly by different levels of nitrogen and period of weed interference. In general, protein was reduced with increase in duration of weed contamination. When weed interference duration increased, oil percentage of soybean seed increased. Soybeen seed in weedy control had 5.71% less protein than full season weed-free control treatment. The increase in the nitrogen levels enhanced soybean tolerance to the presence of weeds. Although, vegetative phase was shortened, the growth and grain yield were increased by nitrogen application. The reductions in nitrogen use may warrant more intensive weed management. Furthermore, reductions in the nitrogen level before soybean planting may cause the need for more immediate weed control and for longer times.
ابتدای صفحه